Nederlander huiverig voor gebruik zelfrijdende auto

Nederlanders stappen in de toekomst niet massaal over op de zelfrijdende auto, ook niet als deze betaalbaar en veiliger is dan de traditionele auto. Ze hebben met name twijfels over de keuzes die de zelfrijdende auto in het verkeer maakt en de vraag wie aansprakelijk is bij een ongeval. Dat blijkt uit onderzoek van dienstverlener KPMG onder ongeveer zeshonderd Nederlanders.

Minder dan 20 procent zegt onder deze voorwaarden ‘zeker’ over te stappen op de zelfrijdende auto. Iets minder dan 40 procent zou onder geen enkele voorwaarde kiezen voor een dergelijk voertuig en hetzelfde percentage is ‘misschien’ bereid de overstap te maken.

Worsteling

“Dit onderzoek toont overduidelijk de worsteling die we hebben met ontwikkelingen als kunstmatige intelligentie en big data”, zegt Sander Klous, partner bij KPMG en hoogleraar Big Data Ecosystemen aan de Universiteit van Amsterdam. “Aan de ene kant zien we de enorme voordelen en de potentie van deze ontwikkelingen om de maatschappij verder te helpen. Aan de andere kant is er onvoldoende vertrouwen om verantwoordelijkheden over te dragen aan machines. Zelfs als die machines aantoonbaar beter functioneren dan mensen.”

Een belangrijk aspect bij de zelfrijdende auto is de informatie die aan de auto wordt meegegeven wanneer hij zich in het verkeer begeeft en de keuzes die hij in bepaalde verkeerssituaties maakt. Klous: “Veel mensen zien de verkeersveiligheid als één van de grootste voordelen en deze veiligheid moet wel gewaarborgd zijn.”

Verantwoordelijkheid bij ongeval

Eén van de belangrijkste dillema’s van de ondervraagden is de vraag wie verantwoordelijk is wanneer de zelfrijdende auto in het verkeer een ongeval veroorzaakt. Iets meer dan 40 procent van de onderzochte Nederlanders legt de verantwoordelijkheid voor een ongeval met een zelfrijdende auto bij de producent, 38 procent is van mening dat de inzittenden verantwoordelijk zijn.

Toch kiezen Nederlanders niet massaal voor de zelfrijdende auto als de verantwoordelijkheid voor een ongeval bij de producent zou liggen. Niet meer dan 30 procent zou in dat geval voor een zelfrijdende auto kiezen. Als zelfrijdende auto’s aantoonbaar minder verkeersslachtoffers zouden veroorzaken, gaat het roer echter drastisch om. Dan geeft de helft van de onderzochte Nederlanders aan te zullen kiezen voor een zelfrijdende auto.

Het onverhoopt toch veroorzaken van een ongeval is voor veel mensen echter bepalend voor het verdere gebruik van een zelfrijdende auto, ook al ligt de verantwoordelijkheid hiervoor bij de producent. Niet meer dan 10 procent zou na het veroorzaken van een ongeval opnieuw in een zelfrijdende auto stappen. Bijna 40 procent geeft aan de zelfrijdende auto na het ongeval niet langer te zullen gebruiken.

Vertrouwen op algoritme

Volgens Klous is het van groot belang dat de Nederlander erop kan vertrouwen dat de zelfrijdende auto de juiste keuzes maakt. “Dat de algoritmen, de wijze waarop het voertuig geprogrammeerd is, de juiste zijn, is vooralsnog een dilemma.”

Iets meer dan 40 procent van de Nederlanders vindt dat de zelfrijdende auto in staat moet zijn om in het verkeer keuzes te maken die de verkeersveiligheid ten goede komen, bijvoorbeeld door een auto in te halen als hierdoor een ongeval wordt voorkomen. Een kwart is echter van mening dat de zelfrijdende auto zich ten allen tijde aan de verkeersregels moet houden, ook al vraagt een veilige verkeerssituatie om een andere afweging.

Lees ook: 30 procent van Nederlanders denkt over 15 jaar in robotauto te zitten