Professor Rob Goverde van TU Delft tijdens een KIVI-bijeenkomst

Wat houdt de komst van zelfrijdende treinen nog tegen?

Er zijn vier obstakels die de komst van zelfrijdende treinen nog tegenhouden: de wil, veiligheid, sturing bij onregelmatigheden en de interactie met de reiziger. Dat vertelde professor Rob Goverde van de TU Delft vorige week tijdens de lustrum-bijeenkomst van KIVI in Amersfoort. Al deze obstakels zijn volgens hem te overwinnen.

“Het spoor heeft ten opzichte van de weg het voordeel dat de veiligheid op orde is. Bij het spoor is historisch juist veiligheid de reden geweest tot automatiseren. De discussie over de schuldvraag speelt daarom niet mee zoals bij de automotive sector, waardoor rijtaken makkelijker te automatiseren zijn.”

Het gat in de beveiliging kan volgens Goverde opgevuld worden door ETCS (European Train Control System, red.). Daarnaast is obstakeldetectie nodig. “Bij de reizigers is de vraag of zij bereid zijn om in een trein te stappen zonder machinist. Er moet daarom draagvlak gecreëerd worden onder reizigers. Maar ook in de spoorsector, zoals bijvoorbeeld onder machinisten.”

Business cases en trends

Tom Jansen, consultant bij Ricardo Rail, verzorgde één van de workshops bij de lustrum-bijeenkomst van KIVI en hij schetste daarbij de drie voornaamste business cases voor zelfrijdende voertuigen op de weg; kleine voertuigen voor stedelijke vervoer, grote voertuigen voor het commerciële wegvervoer en personenauto’s voor de consument. Bij laatstgenoemde worden steeds meer systemen geïntroduceerd om een aantal handelingen voor de bestuurder te vereenvoudigen, zoals Advanced Driver Assistance Systemen (ADAS) en op lange termijn ook systemen die autonoom rijden mogelijk maken.

Jansen wijst op een aantal trends in de markt die de tijd rijp maken voor de introductie van autonome voertuigen. Het autobezit van de nieuwe generatie en het aantal rijbewijzen neemt af. De nieuwe generatie heeft minder geld te besteden, maar zal dat meer dan ooit uitgeven aan transport. Zij willen toegang tot transport maar niet langer de last van het autobezit ervaren.

(Tekst loopt door onder foto)
Tom Jansen Ricardo Rail tijdens een KIVI-bijeenkomst
Tom Jansen: “Door de komst van autonome voertuigen ontstaan er nieuwe mogelijkheden voor de spoorsector.”

Autonome mobiliteit

Autonome mobiliteit zal er volgens Jansen niet per definitie voor zorgen dat het gebruik van openbaar vervoer afneemt, maar mogelijk juist toeneemt. “Het first en last mile-transport verbetert, Mobility as a Service wordt de nieuwe standaard, er zijn veel voordelen voor ouderen en minder validen. Kleine autonome voertuigen zorgen voor een fijnmaziger netwerk.”

Jansen wijst er verder op dat autonome voertuigen het aantal verkeersongelukken aanzienlijk kunnen laten afnemen. Amerikaans onderzoek toont aan dat in meer dan negentig procent van de ongevallen van de ongelukken de bestuurder een kritische rol speelde.

De transitiefase naar volledig autonome voertuigen is echter nog een uitdaging. “We moeten er voor zorgen dat de risico’s zoveel mogelijk worden ingeperkt. Je kunt echter nooit honderd procent veiligheid garanderen. Het is vooral belangrijk dat we ons realiseren dat als we niks doen – omdat we wachten op het perfecte voertuig -, de kans op ongelukken hetzelfde blijft of wellicht hoger wordt. We moeten dus overgaan naar autonoom vervoer, maar wel op een verantwoorde manier.”

Proces

Om de overgang verantwoord plaats te laten vinden, adviseert Jansen de sector een gestructureerd proces te hanteren voor het ontwerp-, bouw- en testfase. Hiervoor zijn diverse standaarden bruikbaar, waaruit Ricardo Rail een werkbare aanpak heeft geformuleerd. Onderdeel daarvan zijn volgens Jansen bijvoorbeeld een goede definitie van het product en zijn ‘Use Cases’ en grondige risico inventarisaties en -beoordelingen. 

Het ontwerpproces dient verder gestructureerd te zijn met diverse kwaliteitscontroles, zoals we ook in het spoor al gewend zijn.

Aangezien de systemen te complex zijn om volledig aan te tonen op de weg, is het belangrijk om gelaagd simulaties en tests uit te voeren voor aantoning van de veiligheid van het systeem. Tot slot adviseert Jansen om de toelating op basis van een ‘Safety Case’ plaats te laten vinden. Hierin wordt divers en gelaagd ‘bewijsmateriaal’ opgevoerd, op basis waarvan de autoriteiten in kunnen schatten of een autonoom voertuig veilig is.

Projecten

Ricardo Rail heeft aan de hand van deze methode al in diverse projecten ervaring opgedaan met autonoom vervoer, waaronder de semi-automatische Phileas-bus in Noord-Brabant, een rapid transit-systeem in Masdar in Abu Dhabi, een project van de Belgisch vervoerder de Lijn bij luchthaven Zaventem en de European Truck Platooning Challenge die vorig jaar april door het ministerie van Infrastructuur en Milieu werd georganiseerd. Er lopen daarnaast ook nog voor de toekomst enkele nieuwe projecten, waaronder in de UK (UK Truck Platooning Trials), in het Midden Oosten, Amerika en Azië.

Auteur: Marieke van Gompel

Marieke van Gompel is redacteur van Zelfrijdend Vervoer en adjunct-hoofdredacteur van de online vakbladen van ProMedia Group.

Reageer ook

Nog maximaal tekens

Log in via een van de volgende social media partners om je reactie achter te laten.