‘Zelfrijdende ParkShuttle op Rivium is ‘verborgen’ pareltje’

De succesvolle inzet van zelfrijdende voertuigen lijkt weliswaar steeds dichterbij te komen, maar het is voor veel mensen nog een toekomstscenario. Toch rijdt al ruim een decennium lang – met succes – een busje zonder chauffeur van metrostation Kralingse Zoom naar bedrijventerrein Rivium in Capelle aan den IJssel. “We hebben hier de afgelopen jaren een verborgen parel gehad”, aldus Peter Krumm van Transdev.

Transdev-dochter Connexxion is de vervoerder die hier het voertuig al jaren exploiteert. Er rijden zes wagentjes over een vrije baan van 1,8 kilometer lang. Ander verkeer is niet toegestaan, al zijn er wel enkele kruispunten, waar ander verkeer kan oversteken. In de spits rijden de busjes allemaal; in de daluren rijden er drie en worden de drie andere shuttles in het depot geladen. Want behalve zelfrijdend, is de ParkShuttle ook nog eens elektrisch.

Eisen

Daarmee voldoet de ParkShuttle nog steeds prima aan de eisen die momenteel vaak gesteld worden aan het OV, zo meent Krumm. Het voertuig is zelfrijdend, elektrisch en in principe ‘on demand’. Het voertuig rijdt sowieso de route, maar passagiers moeten met een knop aangeven dat ze ook werkelijk gebruik willen maken van het busje. Bovendien is de ParkShuttle erg veilig; een strenge eis die momenteel gesteld wordt aan alle zelfrijdende auto’s. In de testfase heeft er eenmalig een botsing plaatsgevonden, maar sindsdien is het altijd goed gegaan.

Nog steeds groeit het aantal passagiers. In 2014 had het voertuig 270.000 passagiers en de verwachting is dat dit in 2016 groeit naar 290.000. Gemiddeld gebruiken 1100 tot 1200 passagiers dit voertuig per dag, waarvan het grootste deel bestaat uit forenzen die werken op het bedrijventerrein Rivium.

Uitbreiding

Waarom is dit project ofwel door Transdev-dochter Connexxion of door een andere partij niet uitgebreid? De ParkShuttle is nog steeds de enige zelfrijdende shuttle die op deze manier werkelijk in de dienstregeling is opgenomen, al groeit het aantal pilots de laatste tijd sterk. Krumm kan geen verklaring geven voor de reden dat Connexxion het project niet verder heeft uitgerold. Krumm: “Ik had gehoopt dat we het wel hadden gedaan.”

Carel van Helsdingen durft wel te speculeren waarom er nog steeds maar één Park Shuttle in Nederland rijdt. Van Helsdingen is oprichter van 2getthere, een van de grootste leveranciers van geautomatiseerde voertuigen of zogenaamde ‘people movers’. Tevens was hij oprichter van het bedrijf dat deze ParkShuttle-busjes jaren geleden leverde, waardoor hij vanaf het begin bij het project ParkShuttle betrokken is geweest. “Als de ene partij ja zegt, zegt de ander nee. Publieke besluiten moeten altijd heel goed gebalanceerd worden en dat kost tijd.”

Kosten

Bovendien erkent Van Helsdingen dat de hoge kosten van een dergelijk project ongetwijfeld meespelen. Een aparte buslaan aanleggen vergt een aanzienlijke investering, om nog maar niet te spreken over de prijs van het voertuig zelf. “Concessies in het OV worden voor 10 jaar gegund en dat is vaak niet lang genoeg om dit geld terug te verdienen.”

De inzet van een dergelijk voertuig is dus lastig, maar zeker niet onmogelijk. Het vereist volgens Van Helsdingen vooral veel overleg en goede afspraken. “Ook bij de ParkShuttle was er sprake van veel complexe relaties, tussen de gemeente Capelle aan den IJssel en de MRDH en tussen de RET en Connexxion.” Maar het is gelukt en Van Helsdingen spreekt de hoop uit de concessie voor de Parkshuttle met Connexxion weer tien jaar te kunnen verlengen.

Brede inzet

Ondanks het succes van de ParkShuttle zijn er nog wel enkele verbeterpunten door te voeren voordat geautomatiseerde voertuigen breed ingezet kunnen worden, denkt Krumm. Onder meer moeten er stappen gezet worden betreffende wetgeving en de gewenningsperiode van andere weggebruikers en de inzittenden. “Mensen blijken de Park Shuttle heel veilig te vinden, maar het wordt heel anders gezien dan een zelfrijdende auto.”

Bovendien zijn er nog enkele technische ontwikkelingen die gerealiseerd moeten worden. De capaciteit van het voertuig is momenteel relatief beperkt, met ruimte voor 8 zitplaatsen en 12 staanplaatsen. Krumm denkt dat dit nog iets uitgebreider zou moeten, zodat deze voertuigen kunnen concurreren met OV-bussen. Van Helsdingen twijfelt er sterk aan of dit nodig is. “De ParkShuttle zit gemiddeld voor 75 procent vol. 20 personen is echt een goede capaciteit.”

Techniek

Ook de commerciële snelheid van zelfrijdende voertuigen in het OV moet stijgen. De ParkShuttle rijdt ruim 30 kilometer per uur, maar de meeste shuttles van vandaag behalen een snelheid van ongeveer 12 tot 14 mijl per uur, vergelijkbaar met 20 tot 22,5 kilometer per uur. De ParkShuttle heeft natuurlijk zijn eigen rijbaan, maar in het normale verkeer zou de langzame snelheid van een autonoom rijdend busje andere auto’s en voertuigen waarschijnlijk hinderen.

Als laatste is het niet zo gemakkelijk om geautomatiseerde voertuigen in te zetten in het normale verkeer. De meeste geautomatiseerd voertuigen zijn momenteel nog dusdanig ingesteld dat ze waarschijnlijk flink gestoord zullen worden op plekken waar veel voetgangers en fietsers voorbijkomen.

Toch heeft Krumm wel degelijk vertrouwen in de inzet van geautomatiseerde voertuigen in het OV. “Zolang we maar durven te innoveren”, aldus Krumm. En het vereist een andere gedachtegang van de betrokkenen. “We moeten het OV breder gaan zien dan alleen het traditionele openbaar vervoer.”

2getthere is dit jaar spreker op de SDC Summit. Wil je alles weten over de laatste ontwikkelingen op het gebied van zelfrijdende auto’s door een bezoek te brengen aan de SDC Summit 2016. Dit tweedaags seminar over autonome voertuigen vindt plaats op woensdag 12 en donderdag 13 oktober 2016 in Expo Houten. Kijk voor meer informatie op: www.sdcsummit.com/. Of schrijf je nu in via www.sdcsummit.com/registreren/.