Semi-autonome auto’s in platoon veilig tussen snelwegverkeer

Onder toeziend oog van van de wereldwijde mobiliteitssector is de Nationale Platoon Test tussen Amsterdam en Utrecht probleemloos verlopen. Een groep van ongeveer 200 mensen verdeelde zich over de semi-autonome auto’s die in peloton per zes auto’s de A2 op reden. De ongeveer 60 deelnemende auto’s waren afkomstig van verschillende grote automerken en zijn met de gebruikte technische systemen als zodanig al te koop. Het doel van de test was dan ook bewustwording van de mogelijkheden zoals die er vandaag de dag al zijn.

De test werd georganiseerd door verzekeraar Aon in samenwerking met Business Lease Nederland, RoyalHaskoningDHV en ProDrive. Showroom-modellen van onder meer BMW, Hyundai, Mercedes, Tesla, Audi, Toyota, Volkswagen en Volvo waren beschikbaar gesteld door de autofabrikanten om deel te nemen aan de Europees gezien unieke test.

Foto’s van de Nationale Platoon Test 2016

Silicon Valley

“Met de technologie van vandaag is veel meer mogelijk dan de meeste mensen denken”, weet Marc van Nuland, CEO van Aon Risk Solutions. “Ik heb dat onlangs onder andere aanschouwd toen ik op Silicon Valley de zelfrijdende Google auto mocht berijden. Dat deze techniek ongelooflijk belangrijk is, getuige ook weer recent onderzoek waaruit blijkt dat 92 procent van alle auto-ongevallen wordt veroorzaakt door de bestuurder.”

De techniek wordt niet 100 procent ingezet, weet van Nuland. En dat is jammer, want dat zou een ongelooflijke verbetering van de verkeersveiligheid betekenen. “Er zijn daarin nog onopgeloste problemen, waaronder wetgeving en verzekering. Maar die zijn op te lossen. En daarom is vandaag ook vooral een stimulans richting zakelijke rijders, om hen te laten kiezen voor een auto met zoveel mogelijk techniek waardoor we op een hoger veiligheidsniveau komen.”

Black box

Voorafgaand aan de Platoon Test legt Evert-Jeen van der Meer, Industry Director Automotive van Aon, uit dat de technieken waarmee getest gaat worden allemaal al beschikbaar zijn in de auto’s die vandaag bij de dealer staan. “Ik heb het dan over Cooperative Adaptive Cruise Control en een Automated Emergency Braking System, maar ook over een black box die net als bij vliegtuigen data opslaat.”

Met de CACC houdt de auto een vast ingestelde afstand tot de auto voor hem. Dit gebeurt met behulp van laser- en radarsystemen en is daardoor ongevoelig voor weersomstandigheden. Deze systemen zorgen er ook voor dat de auto meestuurt op de rijbaan. AEBS zorgt ervoor dat de auto bij een aanstaande botsing op tijd remt. “De techniek kan veel sneller reageren dan een mens. Mocht het toch tot een botsing komen dan is er de black box, die kan uitwijzen of en welke systemen allemaal aan stonden”, vertelt Van der Meer.

Pas drie procent van alle auto’s in Nederland heeft deze safety features echter, en van die groep weet ook nog eens bijna niemand ze goed te gebruiken onderweg. Aon heeft becijferd dat het gebruik van deze technieken het aantal verkeersongevallen al met 30 procent kan verminderen. Om intensiever gebruik te stimuleren, ziet de verzekeraar een zorgtaak voor bedrijven. “Kies lease-auto’s niet op basis van geld, maar op basis van veiligheid.”

Platoonen

Na een korte veiligheidsbriefing van ProDrive mochten all aanwezigen naar de voor hun geselecteerde auto. Om de twee minuten vertrok een peloton van zes auto’s, om te voorkomen dat de treintjes te lang zouden worden. Uit een eerdere proef op een testterrein in Lelystad bleek namelijk dat bij een trein met 14 auto’s de achterste voertuigen niet goed reageren op een remactie van de voorste wagen. “De auto’s communiceren met GPS en WiFi. Maar dat onderdeel moet dus nog worden geoptimaliseerd”, vertelt Van der Meer.

De semi-autonome voertuigen werden in treintjes van verschillende merken samengesteld van de rit tussen Amsterdam zuidoost en Beesd. Eenmaal aangekomen op de A2 moest de Adaptive Cruise Control worden ingeschakeld en reden de voertuigen over de middenbaan. Het doorsnijden van de platoon door andere weggebruikers was geen probleem, ook daar anticipeerden de auto’s probleemloos op.

De bestuurders mochten op de terugweg wisselen met een van de bijrijders, die onderweg een logboek bijhielden over opvallende momenten onderweg. Alhoewel, in de nieuwe situatie wordt eerder gesproken van operators gezien de beperkte handelingen die de persoon achter het stuur moet uitvoeren. Niet voor niets pakken de autofabrikanten steeds meer verantwoordelijkheid, zo werd ook door Volvo benadrukt tijdens een presentatie bij het evaluatiemoment. “Wij nemen de verantwoordelijkheid. Als er een ongeluk gebeurt, ligt dat niet aan de bestuurder.”

Verzekering

De bestuurders die nog nooit eerder met dergelijke techniek hadden gereden waren aanvankelijk wat onwennig, maar raakten snel gewoon aan de nieuwe manier van rijden. “Een gevaar lijkt me dat de bestuurder minder alert is, terwijl hij wel direct moet kunnen ingrijpen wanneer nodig”, stipt bestuurder Marco Maréchal een van de gevaren aan. Hij weet niet of hij de systemen zelf altijd zou activeren. “Soms wil je ook gewoon lekker zelf rijden.”

Die overgangsperiode wordt globaal erkend. Toch blijkt uit de test dat de hedendaagse techniek lof oogst en het brengt de wereld van zelfrijdende mobiliteit een stukje dichterbij. Het is nu werken aan harmonisatie van verantwoordelijkheden en wetgeving, vertelt Van der Meer van Aon. “Minister Schultz van Haegen laat Nederland koploper zijn op dit gebied. Binnenkort rijden de Europese ministers van Transport in volledig autonome auto’s. Een volgende stap is dat de richtlijnen overal hetzelfde worden.”

Dat geldt bijvoorbeeld ook voor ethische normen, wanneer een auto een keuze moet maken bij een onvermijdelijke botsing bijvoorbeeld. Maar zeker ook op het gebied van de autoverzekeringen. 4,6 miljard euro betalen we in Nederland nu aan premies, en dat kan fors minder worden, weten ze bij Aon. “De aansprakelijkheid verschuift van bestuurder naar autofabrikant, zoals Volvo en BMW al hebben toegezegd”, vertelt Van der Meer. “Met de black box wordt daarnaast de schuldvraag vele malen sneller opgelost. Straks wordt een auto samen met een verzekering verkocht onder fors voordeligere voorwaarden.”

Lars Verpalen